Tô liên Torenia fournieri - họ Lữ Đằng Linderniaceae (APG) - bộ Hoa Môi Lamiales
🦌 Tên tiếng Việt: Tô liên, mắt nai
🦌 Tên tiếng Anh: wishbone flower, bluewings
🦌 Tên tiếng Trung: 兰猪耳 - Lan Trư Nhĩ (hoa lan tai lợn)
🦌 Phân bố gốc: Bangladesh, Campuchia, Trung Quốc, Ấn Độ, Lào, Myanmar, Đài Loan, Thái Lan, Việt Nam
🦌 Công dụng: Chữa viêm gan, xơ gan cổ trướng, đau dạ dày, đau ruột (cả cây sắc nước uống).
#Torenia #Linderniaceae
#bluewings
#lamvuon #gardening #tronghoa #khuvuon #sanvuon #yeuthiennhien #naturelovers
-----
**Hoa Tô Liên (Torenia fournieri)** là một loài hoa cảnh quen thuộc, được yêu thích nhờ vẻ đẹp dịu dàng, màu sắc phong phú và khả năng chịu bóng tốt. Dưới đây là những thông tin chi tiết về loài hoa này:
1. **Danh Pháp & Phân Loại:**
* **Danh pháp khoa học:** *Torenia fournieri* Linden ex E. Fourn.
* **Họ:** Hoa Mõm chó (Scrophulariaceae) - hiện nay một số phân loại xếp vào họ Linderniaceae hoặc Plantaginaceae.
* **Tên thường gọi:** Hoa Tô Liên, Hoa Mắt Nai, Hoa Mắt Huyền, Hoa Muống Nhật. Tên "Mắt Nai" xuất phát từ đốm màu vàng nổi bật giữa hoa, trông giống con ngươi.
2. **Nguồn Gốc & Phân Bố:**
* Có nguồn gốc từ khu vực Đông Nam Á, đặc biệt là Việt Nam, Trung Quốc, Thái Lan, Myanmar.
* Hiện được trồng rộng rãi làm cây cảnh ở nhiều nơi trên thế giới, từ vùng nhiệt đới đến ôn đới (thường trồng hàng năm).
3. **Đặc Điểm Hình Thái:**
* **Dạng cây:** Cây thân thảo hàng năm, mọc bụi nhỏ, thấp. Chiều cao thường từ **15-30 cm**, một số giống cao có thể lên tới 45-50 cm.
* **Thân & Lá:** Thân mềm, mọng nước, thường phân nhánh nhiều từ gốc. Lá đơn, mọc đối, hình trứng hoặc mũi mác, mép lá có răng cưa, màu xanh lục sáng đến đậm.
* **Hoa:** Đây là điểm nổi bật nhất.
* **Hình dáng:** Hoa dạng ống, loe rộng ở miệng thành 5 thùy không đều. Hai thùy trên thường nhỏ và dựng đứng, ba thùy dưới to hơn và xòe rộng. Đặc biệt, họng hoa có một đốm màu vàng tươi hoặc vàng cam rất nổi bật (giống "con mắt" - nguồn gốc tên gọi "Mắt Nai").
* **Màu sắc:** Phong phú đa dạng: **tím, lam, hồng, trắng, đỏ tía, vàng, cam**, thường kết hợp nhiều màu trên một hoa (ví dụ: cánh tím viền trắng, cánh hồng họng vàng...). Có cả giống hoa kép.
* **Kích thước:** Hoa nhỏ, đường kính khoảng 2-3 cm.
* **Vị trí:** Hoa mọc đơn độc hoặc thành chùm nhỏ ở nách lá hoặc đầu cành.
* **Quả:** Quả nang nhỏ, chứa nhiều hạt li ti màu nâu.
4. **Điều Kiện Sinh Trưởng & Chăm Sóc:**
* **Ánh sáng:** **Ưa bóng râm một phần đến râm nhẹ.** Là loài lý tưởng cho những vị trí không có nắng gắt buổi trưa. Có thể chịu được nắng sáng sớm hoặc chiều muộn. Nắng quá gắt làm cây còi cọc, hoa nhanh tàn.
* **Nhiệt độ:** Ưa mát mẻ. Phát triển tốt nhất trong khoảng **18-25°C**. Không chịu được sương giá. Thời tiết quá nóng (trên 30°C) có thể khiến cây kém phát triển, ít hoa.
* **Đất trồng:** Ưa đất **giàu mùn, tơi xốp, thoát nước tốt**, độ pH trung tính đến hơi chua. Đất phải luôn giữ ẩm nhưng không được úng nước.
* **Nước:** Cần tưới nước **thường xuyên** để đất luôn ẩm đều, đặc biệt trong mùa khô và khi cây ra hoa. Thiếu nước cây dễ héo, chết.
* **Phân bón:** Bón phân định kỳ (2-4 tuần/lần) bằng phân NPK cân đối hoặc phân hữu cơ (phân trùn quế, phân chuồng hoai mục) để cây phát triển xanh tốt và ra nhiều hoa. Giảm bón khi thời tiết quá nóng.
* **Cắt tỉa:** Thường xuyên ngắt bỏ hoa tàn để kích thích ra hoa mới liên tục. Có thể ngắt ngọn non để cây bụi hơn.
* **Nhân giống:** Chủ yếu bằng **gieo hạt**. Hạt nảy mầm tốt trong điều kiện ấm áp (20-25°C), sau 7-14 ngày. Có thể giâm cành nhưng ít phổ biến hơn.
5. **Ứng Dụng & Vị Trí Trồng:**
* **Trang trí:** Là cây trồng viền, trồng thảm, trồng chậu treo, trồng chậu để bàn, ban công, sân vườn nhỏ rất hiệu quả. Đặc biệt phù hợp với những khu vườn râm mát, dưới tán cây, góc sân ít nắng.
* **Thời gian ra hoa:** Ra hoa rất sớm (sau khi gieo hạt khoảng 8-10 tuần) và **nở liên tục, kéo dài từ mùa xuân đến mùa thu** (ở điều kiện khí hậu thích hợp). Ở Việt Nam, thường nở rộ từ cuối xuân đến hết thu.
* **Thu hút sinh vật:** Hoa thu hút bướm và ong.
6. **Một Số Lưu Ý:**
* **Tính độc:** Có thông tin cho rằng cây có thể chứa một số chất gây kích ứng nhẹ. Nên tránh để trẻ nhỏ hoặc vật nuôi ăn phải.
* **Sâu bệnh:** Tương đối ít sâu bệnh. Có thể gặp rệp sáp, nhện đỏ (khi khô hạn), bệnh thối gốc/nhũn thân (do úng nước), bệnh phấn trắng (trong điều kiện ẩm ướt, thiếu nắng).
**Tóm lại:** Hoa Tô Liên (Torenia fournieri) là một lựa chọn tuyệt vời để mang màu sắc rực rỡ và sự tươi mát đến những góc râm mát trong khu vườn, ban công hay ngôi nhà của bạn. Với sự đa dạng về màu sắc, khả năng nở hoa bền bỉ suốt nhiều tháng và yêu cầu chăm sóc không quá phức tạp, đây chắc chắn là loài hoa đáng để bạn thử trồng và thưởng thức.
