🌸 Đồng nghĩa: Justicia secunda
🌸 Tên tiếng Việt: Lá cẩm voi, cẩm tím thái,
🌸 Phân bố tự nhiên & môi trường sống:
Loài này có nguồn gốc ở Trung và Nam Mỹ, đặc biệt ở: Brazil, Colombia, Ecuador, Guyana, Suriname, Guiana thuộc Pháp, Panama, Trinidad & Tobago, Venezuela, các đảo Caribe như Antilles .
Môi trường sống: rừng ẩm ướt và ven suối trong sinh cảnh nhiệt đới .
🌸 Mô tả hình thái
Thân: Cây thảo sống nhiều năm, có thể mọc bò hoặc hơi đứng, chiều cao thường 30–80 cm, một số tài liệu ghi có thể đến 1 m. Thân mảnh, màu xanh, có lông mịn thưa.
Lá: Lá đơn, mọc đối chéo chữ thập, phiến lá hình bầu dục đến thuôn dài, dài 4–12 cm, rộng 2–5 cm, gốc lá thuôn, đầu nhọn, mép nguyên. Mặt lá xanh đậm, gân nổi rõ. Cuống lá ngắn.
Cụm hoa: Hoa xếp thành bông (spike) một bên đặc trưng (secunda = một phía). Các hoa nhỏ màu hồng tím đến đỏ tía, dày đặc ở một phía trục cụm hoa.
Hoa: Ống tràng hẹp, dài khoảng 1–1,5 cm, màu hồng đỏ hoặc tím đỏ, họng loe; cánh môi trên nhỏ, môi dưới lớn hơn. Nhị 2, thò ra ngoài. Đài hợp, chia 5 thùy hẹp.
Quả: Nang nhỏ, hình trụ, dài khoảng 1 cm, chứa 2–4 hạt.
Hạt: Hình gần tròn, dẹt, màu nâu.
🌸 Công dụng y học – dân gian
Bổ máu, chữa thiếu máu: Ở vùng Caribe, Guiana, Suriname… cây được gọi là bloodroot hoặc Sanguinaria, dùng như thuốc bổ máu. Lá tươi hoặc khô sắc uống giúp cải thiện tình trạng thiếu máu do hàm lượng sắt khá cao.
Hạ sốt, giải nhiệt: Dùng lá và thân nấu nước uống hoặc tắm để giảm sốt, cảm nóng.
Chữa bệnh đường hô hấp: Nước sắc lá được dùng trị ho, hen suyễn, viêm phế quản.
Kháng viêm, cầm máu: Lá giã nát đắp ngoài giúp vết thương nhanh cầm máu, giảm viêm.
Chữa bệnh phụ nữ: Một số nơi dùng làm thuốc hỗ trợ sau sinh, điều hòa kinh nguyệt, tăng cường sức khỏe.
Khác: Có tài liệu ghi nhận tác dụng lợi tiểu, nhuận tràng nhẹ, hỗ trợ chữa bệnh về gan, và dùng ngoài để rửa da chống nấm, ghẻ.
🧪 Nghiên cứu hiện đại
Cây chứa các hợp chất flavonoid, alkaloid, tanin, saponin… có tác dụng chống oxy hóa, kháng khuẩn, kháng viêm.
Một số nghiên cứu in vitro cho thấy chiết xuất Justicia secunda có khả năng bảo vệ gan, chống thiếu máu và tăng tạo hồng cầu.
🌱 Ứng dụng thực tế: Ở nhiều nước nhiệt đới, người dân dùng lá nấu nước uống hằng ngày như trà thảo mộc để bổ máu.
Ngoài ra, cây còn được trồng làm cảnh nhờ hoa tím đỏ đẹp.
#Dianthera #Justicia #Acanthaceae
#Bloodroot #LaCam #CayThuocNam #CayBoMau #CayCanhDep
